Мақалада Түркістан облысында субдоминантты таралған Leontice eversmannii Bge. жапырағының ішкі құрылымындағы ерекшеліктері көрсетіледі. Химиялық құрамынан биологиялық белсенді заттар табылған Leontice eversmannii Bge. өсімдігін дәрілік шикізат ретінде ресми медицинада қолдануға енгізу үшін, түрге тән анатомииялық – диагностикалық белгілері анықталды. Мұздатқыш микротоммен жапырақтың уақытша микропрепараттары жасалып, микроскопиялық зерттеу әдісі арқылы жапырақтың ішкі құрылымы зерттелді. L. eversmannii жапырағы – дорсовентральды, жапырақ тақтасы амфистоматикалық типке жатады. Өткізгіш шоқтары жиі орналасқан, типі - жабық коллетеральды. Негізгі жүйкесі орналасқан бөлікте механикалық ұлпалар – склеренхима мен колленхима клеткалары өте жақсы дамыған. Түрдің негізгі диагностикалық белгілерінің бірі лептесік аппараты – аномоцитті. Зерттеу нәтижесінде алынған жапырақ құрылымы туралы мәліметтер өсімдіктің өсу ортасына байланысты ерекшеліктерін, өзі екендігін айқындауға қолданылады.

10.52301/1684-940X-2024-4-18-23

2024

Выпуск 4

This paper is devoted to the analysis of preventive measures and effective methods of controlling spider mites of the subfamily Tetranychinae, which are serious pests of agricultural crops. The peculiarities of the ecology of the common spider mite Tetranychus urticae Koch. T. Special attention is paid to the problem of resistance of mites to insecticides and acaricides, which makes their control difficult. Our research emphasizes the importance of proper organization of preventive measures to prevent the reproduction and growth of mite populations. Emphasis is placed on the need for a combination of chemical, biological, and agronomic means to minimize the damage caused by these pests. The main chemicals used to control spider mite populations and the importance of rotating their use to prevent the development of resistance are discussed. Acaricides such as vertimec, abamectin, demitac, orthus and zoom are used for effective spider mite control. The effectiveness of control depends on the stage of mite development, mite population density and the frequency of treatments. To effectively manage the number of mites and avoid habituation of mites to drugs, it is recommended to alternate between chemical and biological means, as well as to carry out timely preventive measures and continuous monitoring of the mite population. Practical significance of the research is to offer recommendations on the selection of effective methods of control and management of spider mites, which contributes to increasing crop yields and sustainability of agricultural crops.

10.52301/1684-940X-2024-4-24-36

2024

Выпуск 4

This study evaluates the effectiveness of molecular biology methods in laboratory sessions for fourth-year students. Molecular biology techniques, such as PCR, gel electrophoresis, gene cloning, and bioinformatics, are essential for understanding modern biological research. By integrating these methods into laboratory curricula, students gain hands-on experience that enhances their practical skills and conceptual understanding. This study examines the impact of molecular biology techniques on student engagement, comprehension, and performance. Through a combination of student surveys, quizzes, and experimental accuracy assessments, we analyze the benefits and challenges associated with implementing these methodologies in a laboratory setting. The findings highlight the positive impact of hands-on molecular biology training on student learning outcomes and suggest improvements for optimizing laboratory-based education. Ultimately, this research provides valuable insights into enhancing the effectiveness of molecular biology instruction and preparing students for future research and professional careers.

10.52301/1684-940X-2024-4-68-72

2024

Выпуск 4

The article discusses the efficiency of using plant-based biopreparations to protect grain crops from fungal diseases in Kazakhstan. Screening of medicinal plant extracts (calendula officinalis, yarrow, tansy and wormwood) for their fungicidal properties was conducted. It was found that seed treatment with 2% aqueous extracts reduces plant infestation by fungi of the genera Alternaria, Fusarium and Bipolaris, which helps to increase crop resistance to diseases. Field experiments showed an increase in the yield of spring wheat of the Saratovskaya 29 variety when using plant extracts. The highest biological efficiency was found in yarrow and wormwood extracts, which reduced the spread and development of root rot. The study proved the prospects of using plant-based preparations as an environmentally friendly alternative to chemical pesticides.

10.52301/1684-940X-2024-4-37-41

2024

Выпуск 4

Бұл мақалада топтық жұмыстарда АКТ (ақпараттық-коммуникациялық технологиялар) қолданудың мүмкіндіктері мен артықшылықтары қарастырылған. АКТ-ның білім беру процесіндегі рөлі, әсіресе топтық жұмыстарда, оқушылардың ынтымақтастық дағдыларын дамыту, ақпарат алмасу және коммуникацияны жақсарту тұрғысынан ерекше атап өтілген. Мақалада АКТ құралдарының, мысалы, онлайн платформалар, виртуалды сыныптар және интерактивті тақталардың топтық жұмыстарда қалай қолданылатынына назар аударылады. Бұл технологиялар оқушыларға бірлескен жобаларды орындау, пікірталастар жүргізу және білімдерін ортақ пайдалану мүмкіндігін береді. Сонымен қатар, топтық жұмыстарда АКТ құралдарын пайдалану арқылы оқушылардың белсенділігін арттыру, шығармашылық ойлауды дамыту, және білім алудағы кедергілерді жою жолдары көрсетілген. АКТ-ның топтық жұмыстардағы тиімділігі, мысалдар мен зерттеулер арқылы дәлелденіп, білім беру үрдісінде АКТ-ны интеграциялау үшін ұсыныстар берілген. Нәтижесінде, АКТ-ның топтық жұмыстарда қолданылуы оқушылардың оқу нәтижелерін жақсартуға, олардың әлеуметтік дағдыларын дамытуға және білім беру процесін тиімдірек етуге мүмкіндік беретіні туралы қорытынды жасалады.

10.52301/1684-940X-2024-4-42-50

2024

Выпуск 4

Возбудителем саркоптоза (чесотки) животных являются клещи чесоточного зудня Sarcoptes scabiei. Клещи Sarcoptes scabiei могут паразитировать у людей, эта болезнь в медицине называется скабиозом. В Узбекистане животноводство является крупной отраслью сельскохозяйственного производства. В свою очередь, большой удельный вес занимает каракулеводство. По чис¬ленности каракульских овец и производству каракуля Узбекистан за¬нимает одно из ведущих мест в мире. Клещи чесоточного зудня Sarcoptes scabiei паразитируют у каракульских овец, вызывая серьёзное заболевание, характеризующееся зудом. Заболевание имеет природно-очаговый характер и наносит огромный экономический ущерб животноводству республики. Изучение онтогенеза и жизненного цикла у клещей чесоточного зудня Sarcoptes scabiei каракульских овец, что позволяет осветить ряд вопросов эпидемиологии и эпизоотологии. клещ

10.52301/1684-940X-2024-4-8-17

2024

Выпуск 4

Abstract:The computer programs as a didactic aid are often described in didactic literature all over the world. It is not enough that they play, for instance, motivational, exercising, synthesizing or supervising function, they are to be made an independent source of reliable, easily comprehensible information, given in a way that activates students. It is also important not to replace various functions and tasks of didactic aids applied in the process of teaching-learning Biology with each other, but only to interfere skillfully. The article considers the possibilities of using information and communication technologies in biology lessons in secondary schools. The issue of using information and communication technologies as the main tool for mastering the content of educational material determines the aspect of the general teaching methodology inherent in any subject. In this regard, information and communication technologies acquire special significance in professional activities, human culture, and the process of special education. The article presents biology lesson plans using this technology, based on the effectiveness of using ICT in the learning process.

10.52301/1684-940X-2024-4-61-67

2024

Выпуск 4

В данной статье рассматриваются педагогические условия эффективной интеграции регионального компонента в образовательный процесс при подготовке будущих учителей биологии. Авторы анализируют значимость использования региональных биоресурсов в обучении, что позволяет формировать у будущих педагогов осознанное отношение к сохранению природного наследия и развитию экологической культуры. Исследование включает в себя диагностику уровня знаний студентов о биоресурсах реки Иртыш, их готовности к внедрению регионального компонента в образовательный процесс, а также применение полиязычных методик. В ходе эксперимента были сформированы контрольная и экспериментальная группы, что позволило провести сравнительный анализ влияния интеграции регионального материала на образовательные результаты. Полученные данные подтверждают, что включение региональных особенностей в учебный процесс способствует повышению мотивации студентов, развитию их профессиональных компетенций и формированию экологически ответственного подхода к преподаванию.

10.52301/1684-940X-2024-4-51-60

2024

Выпуск 4

В статье представлен анализ биоразнообразия и устойчивости сообществ гидробионтов озера Жайсан. Исследования охватывают биоразнообразию и устойчивость рыб, зоопланктона и макрозообентоса, проведенные на различных станциях озера в 2024 году. На основе индексов Шеннона- Уивера, Мера выравненности Пилау, Индекс видового богатства Марглефа, Индекс видового богатства Менхинника и индекса полидоминантности Симпсона оценено разнообразие и доминирование видов в исследуемых биотопах. Исследование финансируется Министерством сельского хозяйства Республики Казахстан (Грант № BR23591095)

10.52301/1684-940X-2024-3-36-43

2024

Выпуск 3

Modern education actively uses digital technologies, including gamification, as a tool for increasing student motivation. This article discusses the basic principles of gamification in teaching biology, examples of successful gaming techniques, and their impact on student engagement and academic performance. The purpose of this article is to analyze the impact of gamification on student motivation in studying biology. In the context of modern education, the use of gaming technologies is particularly relevant, as it helps to increase student engagement and academic performance. The article discusses the basic principles of gamification, examples of successful gaming techniques, and their impact on the educational process. A study that included a questionnaire and analysis of academic performance showed that gamification helps to increase motivation by 35% and improve memorization of terms by 28%. The benefits and challenges of introducing gaming elements are discussed, as well as recommendations for their effective use.

10.52301/1684-940X-2024-3-68-72

2024

Выпуск 3