Архив выпусков Архив статей
Архив статей
search Найти
ИССЛЕДОВАНИЕ АНТИОКСИДАНТНОЙ АКТИВНОСТИ ПОДОРОЖНИКА БОЛЬШОГО (PLANTAGO MAJOR L.), ПРОИЗРАСТАЮЩЕГО В ПРИГОРОДЕ г. УРАЛЬСКА
Аннотация
Цель настоящего исследования состояла в оценке антиоксидантной активности экстрактов листьев и соцветий подорожника большого (Plantago major L.), произрастающего в пригороде г. Уральска. Исследована общая антиоксидантная и восстанавливающая способность экстрактов, их активность по удалению DPPH и NO-радикалов, а также способность разрушать пероксид водорода.
Автор
Джаманбалиева А.К.
Джусупова Р.А.
Акатьев Н.В.
DOI
10.52301/1684-940X-2023-1-23-33
Ключевые слова
Plantago major L.
антиоксидантная активность
антирадикальная активность
растительные экстракты
Год
2023
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
Practical application Tilia cordata
Аннотация
The northern regions of Kazakhstan, including the Pavlodar region, are distinguished by rich and diverse nature, combining floodplain, steppe and forest landscapes. More than 500 species of wild higher plants grow in our region, and many of them can be used as food. However, the problem of using regional wild plants for food has not yet been sufficiently studied. However, plants serve not only as a direct source of food, but also as technological raw materials for processing traditional food products to obtain original taste qualities and maximum benefit. With the help of wild plants, it is possible to solve many everyday problems – both at home and in the field conditions, not only without a food store, but also without a hardware store. In addition, plants can provide for lovers of artistic creativity such an amount of decorative materials that it is impossible to find in specialized stores. The novelty of the results obtained consists in identifying the possibilities of using dozens of common wild plants of the Pavlodar region for food purposes, and some species are offered as raw materials for cooking, as well as in food processing technologies for the first time. The practical significance of the results obtained will make it possible to use the data obtained by food technologists, tourism instructors and school leaders for guides, as well as all nature lovers who want to diversify their menu with unusual products from wild plants.
Автор
Тарсовская Н.Е.
Баймурзина Б.Ж.
Шакенева Д.К-К.
Суханова Н.В.
DOI
10.52301/1684-940X-2023-1-16-22
Ключевые слова
technology
wild plants
region
food
medicinal plants
method
Год
2023
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
IMPACT OF CLIMATE CHANGE ON WHEAT PRODUCTIVITY
Аннотация
This research evaluates interaction of genetically diverse genotypes with environment. It was found that in the second (2017) year of the field trial wheat accessions were exposed to stress but productivity was decreased. In the third year, results revealed that productivity of accessions was increased and stabilized. Based on results, and according to ecological plasticity, wheat accessions the № 1251 and 1125 demonstrated high plasticity (bi> 0,9). Concerning stability of productivity, accessions number 1006, 1136, and 1251 demonstrated Si2 = 0.21, Si2 = 0.46 and Si2 = 0.5, respectively, indicating that yield was stable but variability was low.
Автор
S.K. Meliev
Kh.S. Turakulov
T.A. Bozorov
F.A. Melikuziev
M.K. Asranova
S.S. Buzrukov
DOI
10.52301/1684-940X-2023-1-34-40
Ключевые слова
bread wheat, productivity, stability, ecologic plasticity, adaptation.
Год
2023
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
БИОЛОГИЯ САБАҚТАРЫНДА ОРТА БУЫН СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҒЫН ЗЕРТТЕУ
Аннотация
Аңдатпа Бұл зерттеу жұмысы 2022 жылы Павлодар қаласындағы дарынды балаларға арналған Абай атындағы гимназияда жүргізілді. Биология сабағында оқушылардың функционалдық сауаттылығын бағалау үшін 6, 8, 9 сыныптардағы 67 оқушыдан сауалнама алынды. Сауалнама нәтижесінде барлық мектеп оқушылары мәтінмен жұмыс істеу кезінде негізгі кілтті сөздерді бөліп көрсетуде, тақырыптың негізгі идеясын табуда қиындықтарға тап болатыны анықталды. 9-сынып оқушыларының оқылатын материалды іс жүзінде игеруге, зерттеушілік дағдыларын дамытуға көбірек көңіл бөлгенді қалайтындары белгілі болды. Жоғарыда аталған қиындықтарды шешу үшін биология сабағында оқушыларға тақырыптың мазмұнын түсінуге, оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыруға, өздік жұмыстарына көп көңіл бөлуге, ғылыми-зерттеу жұмыстарына тартуға бағытталған тапсырмалар ұсынылды. Бұл тапсырмаға келесі әдістерді қолдану арқылы қол жеткізілді: «кілт сөздерді таңдау», «реттелген ассоциация әдісі», « артық сөзді алып тастау», «кеңістіктік таңбалау әдісі» т.б. Сонымен қатар, 9-сынып оқушыларының практикалық жұмысты орындау кезінде объектіні зерттеу ретін тұжырымдау және қажетті ақпаратты өз бетінше жинау дағдылары қалыптасты.
Автор
Нурмаганбетова Гульсара Ануарбековна, «7М01551 Биология» мамандығы бойынша магистрант, Әлкей Марғұлан атындағы Павлодар педагогикалық университеті, Павлодар қ., Қазақстан, e-mail: gulsara.anuarbekovna@mail.ru. Кабиева Салтанат Жумабаевна, б.ғ.к, жаратылыстану жоғары мектеп қауымдастырылған профессоры, Әлкей Марғұлан атындағы Павлодар педагогикалық университеті, Павлодар қ., Қазақстан, e-mail: Dairbaevasg@mail.ru. Шамхиева Айсара Айткалиевна, аға оқытушы, Әлкей Марғұлан атындағы Павлодар педагогикалық университеті, Павлодар қ., Қазақстан, e-mail: muhanovaa@mail.ru Нурмаганбетова Гульсара Ануарбековна, магистрант, по специальности «7М01551 Биология» естественных наук, Павлодарский педагогический университет имени Әлкей Марғұлан, Павлодар, Казахстан, e-mail: gulsara.anuarbekovna@mail.ru. Кабиева Салтанат Жумабаевна, к.б.н., ассоциированный профессор Высшей школы Естествознания, Павлодарский педагогический университет имени Әлкей Марғұлан , г. Павлодар, Казахстан, e-mail: Dairbaevasg@mail.ru Шамхиева Айсара Айткалиевна, старший преподаватель, Павлодарский педагогический университет имени Әлкей Марғұлан, г. Павлодар, Казахстан, e-mail: muhanovaa@mail.ru Nurmaganbetova Gulsara Anuarbekovna, Master's student, specialty "7M01551 Biology" of Natural Sciences, Pavlodar Pedagogical University named after Alkey Margulan, Pavlodar, Kazakhstan, e-mail: gulsara.anuarbekovna@mail.ru . Kabieva Saltanat Zhumabaevna, PhD, Associate Professor of the Higher School of Natural Sciences, Pavlodar Pedagogical University named after Alkey Margulan, Pavlodar, Kazakhstan, e-mail: Dairbaevasg@mail.ru Shamhieva Aisara Aitkalievna, senior lecturer, Pavlodar Pedagogical University named after Alkey Margulan, Pavlodar, Kazakhstan, e-mail: muhanovaa@mail.ru
DOI
10.52301/1684-940X-2023-1-57-66
Ключевые слова
Түйінді сөздер: функционалдық сауаттылық, зерттеу жұмыстары, мәтіндік жұмыс, мәтіндегі түйін сөздер.
Год
2023
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
The effectiveness of the application of the "thematic map" method in biology lessons in secondary school
Аннотация
The article is devoted to the study of the application of the "Thematic map" method on the topic: The role of hormones in metabolism, growth and development of the body in the 8th grade biology lesson, as well as testing the effectiveness of this method. The lesson used additional information developed by the author in the form of a thematic map, which provides reliable knowledge that allows students to correctly complete tasks as follows: choosing the right concept, making judgments, filling in a table, a crossword puzzle. The thematic map provides information about the endocrine glands - thyroid, pituitary, pancreas, and adrenal glands, in the normal state and in the state of hyper and hypo function. The effectiveness of this lesson was determined by the results of the students' fulfillment of the criteria and assessment descriptors on this topic in two parallel classes.
Автор
I.D. Yesmagambetov, G.E. Asylbekova, S.Zh. Kabiyeva, B.B. Gabdulkhaeva, A.S. Kudabay
DOI
10.52301/1684-940X-2023-1-67-74
Ключевые слова
thematic map, hormones, growth and development, myxedema, gigantism, acromegaly, insulin, pituitary gland
Год
2023
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ҚАЛАЛЫҚ ЖӘНЕ АУЫЛДЫҚ ЖЕРЛЕРДЕ ТҰРАТЫН ӘРТҮРЛІ СОМАТОТИПТІ ОҚУШЫ ҚЫЗДАРДЫҢ МОРФОФУНКЦИОНАЛДЫ ДАМУЫ
Аннотация
7-9 жас аралығындағы әртүрлі конституциялық типтегі ауылдық және қалалық қыздардың морфофункционалды дамуына зерттеу жүргізілді. Ауыл оқушыларының морфофункционалды көрсеткіштері төмен, алайда қалалық құрдастарымен салыстырғанда жұмысқа қабілеттілігі жоғары екендігі анықталды.
Автор
Төрехан Г.Ә., Мұқатаева Ж.М., Жакупов М.К.
DOI
10.52301/1684-940X-2023-1-8-15
Ключевые слова
соматотип, дененің жұмысқа қабілеттілігі, калиперометрия
Год
2023
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
THE EFFECT OF BIOSTIMULANTS FROM THE SPLEEN ON THE ACTIVITY OF T-LYMPHOCYTES AND NATURAL KILLERS
Аннотация
The work is devoted to the study of the effect of a biostimulator and its compounds with zinc on spontaneous, PHA-induced blast transformation of T-lymphocytes in patients with chronic viral hepatitis B, as well as on the cytotoxic activity of natural killers in colon cancer, and healthy donors in the in vitro system. The results showed that the biostimulator has a moderate regulatory effect on spontaneous blast transformation of lymphocytes in the in vitro system. The costimulating effect of the biostimulator of the PHA-induced blast transformation of T-lymphocytes was revealed. A significant increase in the membranotoxic function of natural killer cells in relation to K-562 target cells was found under the influence of a biostimulator after preliminary incubation of the drug with effector cells. The biological efficiency of splenic peptides increased after the addition of zinc ions to them.
Автор
B.A. Kakhоrov
D.Sh.Zainitdinova
A.E. Kuchboev
DOI
10.52301/1684-940X-2022-4-8-13
Ключевые слова
biostimulator
immunomodulator
antibodies
T-lymphocyte
metallopeptide
immunodeficiency
in vitro
Год
2022
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал
НАХОДКА ИСКОПАЕМОГО ПЕЩЕРНОГО ЛЬВА PANTHERA SPELAEA НА ТЕРРИТОРИИ КАЗАХСТАНА
Аннотация
В статье рассмотрены вопросы обитания пещерного льва Panthera spelaea на территории Казахстана и сопредельных территорий в плейстоцене. Пещерный лев являлся одним из наиболее крупных представителей семейства кошачьих, остатки которого известны из отложений позднего неоплейстоцена в сопровождении представителей мамонтовой фауны. Анализ радиоуглеродных данных других находок пещерного льва указывает на диапазон его обитания от 50 000 до 14 000 лет назад. Описана находка плечевой кости пещерного льва (вымерший подвид львов, населявший в эпоху плейстоцена Европу и Сибирь) этого периода из местонахождения оз. Маралды (Павлодарская область).
Автор
В.Н. Алиясова
Г.Е. Асылбекова
М.Ю. Клименко
Н.Е. Тарасовская
DOI
10.52301/1684-940X-2022-4-22-27
Ключевые слова
палеонтология
пещерный лев Panthera spelaea
плечевая кость
Павлодарское Прииртышье
Год
2022
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ФИЗИКО-ГЕОГРАФИЧЕСКОЕ И ГИДРОХИМИЧЕСКОЕ ОПИСАНИЕ НЕКОТОРЫХ ВОДОЕМОВ МЕСТНОГО ЗНАЧЕНИЯ ПАВЛОДАРСКОЙ ОБЛАСТИ, ИССЛЕДОВАННЫХ В 2021 г.
Аннотация
Настоящая работа основана на данных по проведенной научно-исследовательской работе на озере Тяпка Аксуского района, на протоках Белая Майского района и Черная Теренкольского района, на речках Белая (Копь) и Лапа Актогайского района, Долгая Павлодарского района, в затонах Кротовский Павлодарского района и Башмачный Железинского района Павлодарской области. В работе анализируются морфологические, морфометрические и гидрохимические особенности водоемов исследованных в 2021 году. Дана краткая физико-географическая характеристика района исследования. Представлены гидрохимические описания водоемов по физико-химическим параметрам, газовому режиму, минерализации, содержанию органических и биогенных веществ, а также основных ионов, содержащихся в наибольшем количестве. Научно-исследовательские работы проводились в летний период 2021 года. Результаты гидрохимических исследований сравниваются с рыбохозяйственными нормативами.
Автор
Касымханов А.М.
Кабдолов Ж.Р
Турсунханов К.М
Базаров С.Е.
Қабдылманап С.Қ.
DOI
10.52301/1684-940X-2022-4-54-60
Ключевые слова
гидрохимический режим
биогенные вещества
минерализация
озеро
речка
затон
протока
Год
2022
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал
DEVELOPMENT OF FUNCTIONAL LITERACY AMONG STUDENTS IN PREPARATION FOR INTELLECTUAL COMPETITIONS IN BIOLOGY
Аннотация
The issue of schoolchildren's functional literacy development is the main topic of the study, which is based on pedagogical literature. Analysis and testing are done on the outcomes of students both before and after the application of test tasks influencing the development of functional literacy in schoolchildren. The following characteristics of how these tasks affected the intellectual kids in two classes are taken into consideration: 8 and 10 In order to be prepared for the intellectual competitions in biology, it is found that complicated tasks have an impact on the growth of functional literacy. The style of inquiry was used with pupils between the ages of 14 and 16. The level of FL students was found to be impacted by tasks for the development of functional literacy
Автор
N.P. Korogod
S.E. Zhumataeva
DOI
10.52301/1684-940X-2022-4-45-53
Ключевые слова
FFL – functional literature
biology
intellectual competitions
Год
2022
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал